Piekeren: waarom je gedachten soms niet stoppen
Iedereen piekert weleens. Je ligt in bed en blijft maar denken: Wat als…? Of je hoofd maalt door over wat je had moeten zeggen, wat je beter had kunnen doen, of wat er mis zou kunnen gaan. Dat is normaal, zolang piekeren niet je leven beheerst. Want dan is het tijd om er iets aan te doen.
Bij Evie helpen we je om grip te krijgen op je gedachten.
Twijfelen, afwegen, overdubben, aarzelen of piekeren?
Twijfelen, aarzelen, malen – dat doen we allemaal. Maar wanneer je blijft hangen in dezelfde gedachten zonder in actie te komen, spreken we van piekeren. Je denkt in cirkels, zonder dat er echt een oplossing komt. Onze ervaring met piekeren laat zien dat het vaak gaat over dingen waar je geen controle over hebt. En dat vreet energie.
Hoe herken je dat je aan het piekeren, opent in een nieuw tabblad bent?
Je denkt vaak in "Wat als…"
Je komt niet tot een oplossing
Je herhaalt je gedachten, zonder nieuw inzicht
Je voelt je angstiger of somberder na het denken
Als bezorgdheid piekeren wordt
Bezorgd zijn we allemaal wel eens. Dat is normaal, vaak zelfs helpend. Maar dat moet niet doorslaan in piekeren, want dat maakt je moe, onzeker en soms zelfs ziek. Hoe je het verschil herkent? Bezorgdheid leidt tot actie, piekeren tot verlamming.
Wil je weten of je meer dan gemiddeld piekert? Doe dan hier de online piekertest, opent in een nieuw tabblad.
Waarom piekeren we zoveel?
Waarom piekeren we eigenlijk zo veel? Volgens onze expert bij Evie zijn er talloze triggers:
Stress op het werk of angst om je baan te verliezen
Geldzorgen of relatieproblemen
Zorgen om je gezondheid of die van een ander
Sociale druk en angst voor wat anderen van je denken
Grote keuzes die je moet maken, zoals een verhuizing of carrièrestap
Herkenbaar? Weet dan dat je zeker niet de enige bent.
Waarover peinzen mensen het meest?
De top drie onderwerpen waar mensen veel over peinzen, zijn:
Gezondheid – “Wat als het iets ernstigs is?”
Werk & financiën – “Kan ik dit nog wel betalen?”
Relaties – “Wat denkt die ander van mij?”
Maar ook kleine dingen kunnen uitgroeien tot grote zorgen in je hoofd. Wat begon als “Heb ik dat mailtje wel goed geschreven?” kan zomaar eindigen in “Iedereen vindt me vast incompetent.”
Als piekeren je mentale gezondheid beïnvloedt
Langdurig piekeren kan leiden tot serieuze klachten:
Slecht slapen en vermoeidheid
Somberheid of depressieve gevoelens
Vermijding van sociale situaties
Burn-out of angststoornissen
Het beïnvloedt je werk, je relaties, je plezier. Je kunt minder genieten en zit vast in je hoofd.
Hoe werkt piekeren in je hoofd?
Piekeren is een vorm van overactieve hersenactiviteit. Je brein probeert grip te krijgen op onzekere situaties, maar blijft hangen in scenario’s waar je geen controle over hebt. Dat maakt je kwetsbaar voor negatieve gevoelens.
Mensen die veel piekeren, zijn vaak ook perfectionistisch. Ze willen de perfecte beslissing nemen – en blijven daardoor twijfelen. Het resultaat? Geen keuze maken.
Wikken, wegen, twijfelen – het is vaak een vorm van vermijding. Je stelt beslissingen uit, in de hoop dat het probleem vanzelf verdwijnt. Maar je gedachten verdwijnen niet. Ze komen juist sterker terug.
Piekeren is geen oplossing – wat wel werkt
Piekeren lijkt soms alsof je ergens mee bezig bent, maar het lost niets op. Wat dan wel?
Focus op wat je wél kunt doen
Zoek steun bij iemand die je vertrouwt
Vraag jezelf af: “Helpt dit denken mij vooruit?”
Het helpt om te accepteren dat het leven soms onzeker is. En dat het oké is om het even niet te weten.
Stoppen met piekeren? Doe dit!
Soms helpt dit niet en zit je echt vast. Je wilt wel stoppen met piekeren, opent in een nieuw tabblad, maar weet niet hoe. Dan helpt het om jezelf deze vragen te stellen:
Heb ik invloed op deze situatie?
Wat is het ergste dat kan gebeuren?
Kan ik hierover met iemand praten?
Door te reflecteren, creëer je afstand tot je gedachten. Reflectie en bewustwording zijn de eerste stappen om de piekercirkel te doorbreken.
Stop het overdubben voor het slapengaan
Piekeren en overdubben komt het meeste ‘s nachts voor. Je bent moe, maar je hoofd blijft aan. Wat helpt?
Zorg voor een rustige avondroutine. Begin op tijd met afbouwen. Ruim een uur voor je gaat slapen.
Schrijf je zorgen op voor het slapengaan.
Doe ademhalingsoefeningen of luister naar een rustgevende podcast.
Sta op als het blijft malen – breek de cyclus met onze anti-pieker tips.
Onze ervaring met piekeren laat zien dat veel mensen pas rust vinden als ze actief hun gedachten loslaten voor het slapengaan.
Meer praktische tips om piekeren te verminderen
Er zijn verschillende manieren om het piekeren stap voor stap te verminderen. Dit zijn technieken die goed werken volgens onze expert:
Plan een piekerkwartier: Sta jezelf toe om op een vast moment te piekeren – maar na dat kwartier moet je het ook echt loslaten.
Gebruik een piekerdagboek: Schrijf je gedachten op. Vaak merk je dat ze minder heftig zijn op papier. Bovendien maakt het je hoofd leeg.
Ga naar buiten: Wandelen of fietsen helpt om je aandacht te verleggen.
Ontspan bewust: Probeer mindfulness, een luisterboek of ontspanningsoefeningen voor het slapen.
Gedachtenschema’s: Leer je gedachten analyseren en uitdagen met cognitieve gedragstherapie. Hiervoor heb je begeleiding nodig. Dat kan online met een zelfhulpmodule of met behulp van een expert.
ACT-therapie en cognitieve gedragstherapie
Bij Evie werken we onder andere met ACT (Acceptance and Commitment Therapy). Deze methode leert je om gedachten te zien voor wat ze zijn: gedachten. Geen feiten. Je leert ze los te laten en te focussen op wat je belangrijk vindt.
Ook cognitieve gedragstherapie is effectief. Je leert anders denken – en daardoor anders voelen en doen.
Wat kun je nu doen?
Als piekeren je belemmert, hoef je het niet alleen op te lossen. Bij Evie bieden we je tools om zelf mee aan de slag te gaan. Maar dat kan ook samen met een coach.
Wij geloven dat mentale gezondheid net zo belangrijk is als fysieke gezondheid. Daarom werken we aan een mentaal fit Nederland door online tools en menselijke begeleiding direct toegankelijk te maken – zonder wachtlijsten. Je kunt aan de slag wanneer het jou past en precies zoals het bij jou past.
Met Evie blijf je niet hangen in je hoofd, maar kom je in beweging.